Aantrekkelijk

Nijmegenaren waarderen de stad als woon- en leefgemeente in 2021 gemiddeld met een 7,7. Dat is een lichte daling na een periode van stijging (van 7,5 in 2011 naar 7,8 in 2019). Een ruime meerderheid vindt Nijmegen een prettige stad om in te wonen (90%), vindt Nijmegen een mooie stad (89%) en is gehecht aan de stad (87%). Twee derde vindt de Nijmeegse binnenstad aantrekkelijk en 76% is trots op de stad. Deze percentages zijn ten opzichte van 2019 nauwelijks veranderd.
Het aandeel Nijmegenaren, dat vooruitgang in de stad ziet, is gedaald. Een kwart van de Nijmegenaren geeft in 2021 aan dat Nijmegen in het voorgaande jaar vooruit is gegaan (versus 36% in 2017) en 19% ziet achteruitgang (versus 11% in 2017).

Figuur: Vinden Nijmegenaren dat de stad in het voorgaande jaar vooruit of achteruit is gegaan? Bron: Burgerpeiling, O&S.

De meest genoemde zaken bij vooruitgang zijn de inrichting van de Waalkade, het aantrekkelijker maken/opknappen van deelgebieden in de stad, Veur Lent, meer groen, meer/betere fietspaden en meer/betere horecavoorzieningen. De meest genoemde zaken bij achteruitgang zijn het drukke verkeer/de trage verkeersdoorstroming en de toename van het tekort aan (betaalbare) woningen, gevolgd door meer zwerfvuil/afval, meer winkelleegstand en achteruitgang van het winkelaanbod.

Aan de Nijmegenaren is in 2021 weer gevraagd wat de belangrijkste problemen in de stad zijn, waaraan de gemeente wat zou moeten doen. Het tekort een (betaalbare) woningen is gestegen naar de eerste plaats (genoemd door 19% van de Nijmegenaren versus 9% in 2019). De verkeersdrukte staat nu tweede en is wat minder genoemd dan in 2019 (door 10% versus 13% in 2019). Het rapportcijfer van bewoners voor de bereikbaarheid van de stad met de auto is gelijk gebleven (6,5).
Meer mensen dan in 2019 noemen jongerenoverlast als een belangrijk stadsprobleem (4% versus 2% in 2019). Daarbij aansluitend zien we een toename van de geregistreerde en door inwoners ervaren jeugdoverlast. Minder mensen noemen criminaliteit/geweld/onveiligheid als belangrijk stadsprobleem (3% versus 5% in 2019). Daarbij aansluitend zien we een afname van het aantal geregistreerde inbraken en diefstallen en geweldsdelicten.

Figuur: Meest genoemde aan te pakken stadsproblemen volgens bewoners. Bron: Burgerpeiling, O&S.

Er is al langere tijd sprake van een dalende trend voor inbraak en diefstal, waarbij de laatste jaren de coronacrisis een rol lijkt te spelen (flink afname in 2020 en 2021 van woninginbraak, auto-inbraak, diefstal van motorvoertuigen en zakkenrollerij). Ook zien we een licht dalende trend voor geweldsdelicten, maar wel een stijgende trend voor wapenbezit. Het aantal geregistreerde gevallen van overlast daarentegen is sinds de coronacrisis flink gestegen (jeugdoverlast, geluidshinder, burengerucht, overlast van zwervers en overlast door verwarde personen). Daarbij valt wel op dat er in 2021 minder overlast van zwervers is geregistreerd dan in 2020. Ook zien we de laatste twee jaar een toename van geregistreerde online criminaliteit.
Najaar 2021 werd gemeten dat 11% van de Nijmegenaren in het voorgaande jaar slachtoffer werd van 1 of meer soorten inbraak en diefstal, en 6,5% van 1 of meer soorten geweldsdelicten. Het aandeel, dat in die periode slachtoffer werd van 1 of meer vormen van online criminaliteit, lag hoger (16%).

Het percentage Nijmegenaren dat zich in de buurt vaak of soms onveilig voelt nam in de periode 2011-2019 geleidelijk af van 19 naar 15%. In 2021 zien we weer een lichte stijging: het percentage dat zich ‘vaak’ onveilig voelt is gelijk gebleven (iets meer dan 2%), het percentage dat zich ‘soms’ onveilig voelt steeg van 12,5% naar ruim 14%. Het rapportcijfer, dat bewoners in 2021 voor de veiligheid in de buurt gaven (7,3), was gelijk aan het gemiddelde voor de benchmarksteden (7,3). Ook het oordeel van burgers over het functioneren van de gemeente voor wat betreft de aanpak van de leefbaarheid en veiligheid lag in 2021 in de buurt van het gemiddelde voor de benchmarksteden.

Nijmegenaren waarderen hun woonbuurt als plek om te wonen en leven in 2021 gemiddeld met een 7,5. Dat is in de buurt van de rapportcijfers bij eerdere metingen: vanaf 2013 ligt het rapportcijfer steeds tussen de 7,4 en 7,6.

De score voor de sociale kwaliteit (verbondenheid van bewoners met buurt en buurtgenoten) is gelijk gebleven.
Op de volgende punten zijn de uitkomsten in 2021 iets gunstiger dan in 2019:

• 70% van de bewoners is gehecht aan de buurt (versus 68% in 2019);
• 78% voelt zich medeverantwoordelijk voor de buurt (versus 77% in 2019);
• 32% zet zich in de vrije tijd in voor de buurt (versus 29% in 2019);
• 69% is tevreden over het aanbod voor sporten en bewegen in de buurt (versus 67% in 2019).

En op de volgende punten zijn ze iets minder gunstig:

• De gemiddelde waarderingsscore van bewoners voor de openbare ruimte ligt op 6,8 (versus 7,0 in 2019);
• 71% vindt de buurt schoon (versus 73% in 2019);
• 81% vindt dat er weinig vernield wordt in de buurt (versus 83% in 2019);
• 83% voelt zich in de buurt zelden of nooit onveilig (versus 85% in 2019);
• 66% is tevreden over de groenvoorzieningen in de buurt (versus 68% in 2019);
• 21% heeft de indruk dat parkeeroverlast in de buurt vaak voorkomt (versus 19% in 2019);
• 17% van de huishoudens ervaart in de buurt vaak geluidsoverlast (versus 16% in 2019);
• 5% van de huishoudens ervaart in de buurt vaak stankoverlast (4% in 2019);
• 37% heeft de indruk dat te hard rijdend verkeer vaak voorkomt (33% in 2019).

In 2021 is het aandeel dat vindt dat de buurt in het voorgaande jaar vooruit is gegaan wat kleiner (13%) dan de groep die achteruitgang ziet (21%). Ook in 2019 was dat het geval. In 2017 was het beeld gunstiger (17% vooruitgang en ook 17% achteruitgang).

Figuur: Vinden Nijmegenaren dat de buurt in het voorgaande jaar vooruit of achteruit is gegaan? Bron: Burgerpeiling, O&S.

De meest genoemde zaken bij vooruitgang zijn meer groen, het winkelaanbod, de saamhorigheid/onderlinge betrokkenheid, het horeca aanbod, de staat van de wegen en het onderhoud van de groenvoorzieningen. De meeste genoemde zaken bij achteruitgang zijn zwerfvuil/afval, te weinig parkeerplaatsen/parkeeroverlast, verkeersdrukte, hardrijdend verkeer, het onderhoud van groenvoorzieningen, geluidsoverlast, jeugdoverlast, drugsoverlast en de staat van de wegen.

De landelijke veiligheidsmonitor 2021 laat zien dat het oordeel van Nijmegenaren over diverse zaken in de woonbuurt (overlast, veiligheid, sociale cohesie en de openbare ruimte) in de buurt van het gemiddelde voor de benchmarksteden ligt. Het rapportcijfer van bewoners voor de leefbaarheid van de buurt (7,5) is even hoog als gemiddeld in de benchmarksteden.

Aan de Nijmegenaren is in 2021 weer gevraagd welke buurtproblemen de gemeente met voorrang zou moeten aanpakken. Het meest genoemd is rommel/zwerfvuil (11%), gevolgd door onvoldoende parkeerplaatsen/parkeeroverlast (9%).
Meer mensen dan in 2019 noemen hardrijdend verkeer (7% in 2021 versus 4% in 2019).
Minder mensen noemen criminaliteit/geweld/onveiligheid (2% versus 6% in 2019). Daarmee staat dit onderwerp niet meer in de top 10 van de meeste genoemde buurtproblemen volgens burgers.

Figuur: Meest genoemde aan te pakken buurtproblemen volgens bewoners. Bron: Burgerpeiling, O&S.

Aansluitend bij de nummer 1 positie van ‘rommel, zwerfvuil’ gaan de meeste Meld & Herstel meldingen van bewoners over afval en vervuiling. Ook gaan veel meldingen over:

• overlast (van personen, geluid, fietsen, overige voertuigen en vuurwerk);
• straatverlichting (vooral over defecte lampen);
• groen (het meest over bomen, gevolgd door grasvelden/bermen en plantsoenen);
• wegen, paden en pleinen (het meest over trottoirs/wandelpaden, gevolgd door wegen/pleinen; over fietspaden komen minder meldingen binnen).

Met de Wijkmonitor volgende we de ontwikkelingen in het woon- en leefklimaat in de 36 woonwijken. Hieronder zijn enkele bevindingen uit de Wijkmonitor opgenomen. Meer details kunt u vinden op andere plekken in de Stads- en Wijkmonitor: in het deel “Programma’s” onder “Wijkontwikkeling” en in het deel “Wijken”.

• In 6 wijken zien we negatieve ontwikkelingen: Zwanenveld, Malvert, Tolhuis, Weezenhof, ’t Acker en ’t Broek. Relatief veel bewoners zien hun buurt achteruitgaan, onder meer door vervuiling van de openbare ruimte, overlastsituaties gerelateerd aan omwonenden en verkeer, parkeerproblemen in de woonomgeving, onderhoud van groenvoorzieningen en de veiligheid (gevoelens van onveiligheid).
• In 7 wijken zien we uiteenlopende positieve ontwikkelingen: Wolfskuil, Biezen, Heseveld, Nije Veld, Galgenveld, Hengstdal en Ressen.
• In 6 wijken is het bewonersoordeel over de buurt bovengemiddeld (5 wijken in Nijmegen-Oost plus Hazenkamp), in 24 wijken gemiddeld en in 6 wijken beneden het gemiddelde (Zwanenveld, Malvert, Meijhorst, ’t Acker, De Kamp en Hatert).
• Ook in de relatief zwakkere Nijmeegse wijken is het woon- en leefklimaat op een behoorlijk niveau is. Het laagste gemiddelde rapportcijfer van bewoners voor de wijk is een 6,8.
• Binnen een aantal wijken blijven er behoorlijke verschillen tussen goede en mindere buurten bestaan. In totaal zijn er binnen 15 van de 36 Nijmeegse woonwijken kleinere of grotere deelgebieden met leefbaarheidsrisico’s. Deze deelgebieden van verschillende omvang scoren in de ‘Leefbaarometer’ zwak of onvoldoende op basis van omgevingskenmerken over vijf dimensies: fysieke omgeving, woningvoorraad, voorzieningen, sociale samenhang, overlast en onveiligheid (de Leefbaarometer is een instrument van het ministerie van BZK, waarmee de leefbaarheid in alle bewoonde wijken en buurten in Nederland in beeld gebracht wordt). De betreffende 36 deelgebieden liggen vooral in Neerbosch-Oost, Hatert, Tolhuis, Zwanenveld, Meijhorst, Lankforst, ’t Acker en De Kamp.