Economisch veerkrachtig

In 2016 waren er 96.800 banen in Nijmegen. Daarna trekt de banengroei over een breed front flink aan.

Figuur: Ontwikkeling aantal banen in Nijmegen. Bron: PWE-Gelderland.

In 2021 telt Nijmegen 105.340 banen bij 17.565 vestigingen van bedrijven en instellingen. Dat is een groei van 1.630 banen (+1,6%) en 484 vestigingen (+2,8%) in het laatste jaar. Vergeleken met 2020 (+0,6%) is de banengroei hoger. Het aantal vestigingen van bedrijven en instellingen groeit juist minder hard dan de (forse) groei in eerdere jaren. Die groei had onder meer te maken met de toename van het aantal zzp’ers (van 5.700 in 2009 naar 8.600 in 2019). In 2020 was er voor het eerste sinds jaren sprake van een lichte daling, naar 8.400.
In vergelijking met de benchmarksteden is het aantal banen van werknemers in de periode 2016-2020 in Nijmegen relatief sterk toegenomen. In de periode daarvoor (2013-2016) bleef de groei in Nijmegen sterk achter bij die in de benchmarksteden.

Sectoraal groeit in Nijmegen de handel de laatste jaren het sterkst, gevolgd door de zorg en het onderwijs. De detailhandel doet het binnen de handel opmerkelijk goed, vooral door groei bij supermarkten en handel die niet in winkels plaatsvindt (waaronder online). Krimp zien we het meest in de horeca. Het aantal banen in de horeca loopt in 2020 en 2021 met 930 terug,  waarvan 550 in de binnenstad.

Health (Life Sciences) en High Tech zijn in het coalitieakkoord 2018-2022 benoemd als sterke clusters, die Nijmegen en omgeving onderscheidend vermogen geven. De banenontwikkeling in deze clusters is als volgt:

• Health/Life Sciences: een stijging van 9.980 banen in 2013 naar circa 11.160 in 2021 (+12%). Dit is inclusief UMC St Radboud. Kijken we naar de banenontwikkeling binnen de gezondheidszorg in volle breedte, dan is het aantal banen gestegen van circa 29.650 in 2016 naar circa 31.890 in 2021 (+7,5%).
• High Tech Systems & Materials: een daling van circa 6.430 banen in 2013 naar circa 5.950 in 2015 en daarna een stijging naar circa 6.600 in 2018. De laatste jaren is dit aantal redelijk stabiel. NXP is de grootste werkgever binnen deze sector.

Ook is in het coalitieakkoord een aantal kansrijke economische sectoren benoemd: logistiek, circulaire economie en energietransitie en vrijetijdseconomie. De banenontwikkeling in deze sectoren is als volgt:

• Het aantal banen in de logistiek nam af van 2.620 in 2014 tot 2.170 in 2017 en steeg daarna naar circa 2.960 in 2021.
• Het aantal banen in environmental goods and services (duurzaamheid) nam af van 1.230 in 2013 tot 1.010 in 2017 en steeg daarna naar circa 1.100 in 2020 en 2021. Het gaat vooral om recycling.
• In 2019 vinden 7.390 mensen werk in toerisme en recreatie (vrijetijdseconomie). Het aantal banen in de horeca groeide in de periode 2013-2019 flink naar 5.480 (+26%). In 2020 en 2021 zien we een forse afname van het aantal banen in de horeca ten gevolge van de coronacrisis (-930).

De werkloosheid in Nijmegen daalde vanaf 2013 en lag in 2019 op 4%. Dat was nog lager dan het lage niveau in 2008 (4,7%), waarna de economische crisis begon. In 2020 zien we een lichte toename, naar 4,6%. Het werkloosheidspercentage voor Nijmegen voor 2021 is nog niet beschikbaar, maar gezien de daling van het aantal WW-uitkeringen en toegenomen uitstroom uit de bijstand naar werk in 2021 kunnen we uitgaan van een daling.
De ontwikkeling van de werkloosheid in Nijmegen volgt het gemiddelde beeld voor de benchmarksteden. In Nederland lag de werkloosheid in 2020 wat lager (3,8%) dan in de benchmarksteden (gemiddeld 4,7%).

Figuur: Ontwikkeling werkloosheidspercentage voor Nijmegen, de benchmarksteden (gemiddeld) en Nederland. Bron: CBS.

In Nijmegen is 45% van de 15- tot 75-jarigen hoog opgeleid. Het gemiddelde voor de benchmarksteden ligt lager (38%). Onder hoogopgeleiden in Nijmegen is het aandeel werklozen (ruim 2% in 2020) een stuk lager dan onder laagopgeleiden (10,5%). Dit verschil is de afgelopen jaren niet veel veranderd.
Het cijfer voor jeugdwerkloosheid ligt meestal ruim boven het algemene werkloosheidscijfer. In 2020 lag de werkloosheid onder 15- tot 25-jarigen in Nijmegen op 10% (versus 7 à 8% in de twee jaar daarvoor).

Door de sectorale specialisatie in onderwijs en gezondheidszorg telt Nijmegen naar verhouding veel banen in de niet-commerciële diensten (50% van de banen, tegen gemiddeld 41% voor de benchmarksteden; alleen in Leiden hoger dan in Nijmegen). De industrie is veel kleiner (10% van de banen), maar vergeleken met andere kennissteden wel dichtbij het gemiddelde (12%). Eindhoven, Enschede en Tilburg kennen meer industriële werkgelegenheid. Het aandeel banen in de commerciële diensten is in Nijmegen relatief laag (27% versus 34% gemiddeld voor de benchmarksteden).

Nijmegen telt in 2021 circa 105.300 banen. Daarmee overtreft het aantal banen de omvang van de lokale beroepsbevolking van de stad (100.000). Het aantal banen per 1.000 15-65-jarigen ligt in Nijmegen (837 in 2020) lager dan gemiddeld in de benchmarksteden (890). Daarbij moet wel bedacht worden dat Nijmegen wat beter dan de benchmarksteden scoort als het gaat om de bereikbaarheid van banen (alleen Arnhem scoort op dit punt duidelijk gunstiger). Voor Nijmegenaren zijn er dus relatief veel banen binnen een redelijke afstand van de stad. Veel Nijmegenaren werken buiten Nijmegen (circa 45.200 in 2020; 52% van de Nijmeegse werknemers). Dat doen ze vooral in gemeenten wat verder van Nijmegen en niet vaak in de gemeenten rond de stad (22% van de uitgaande pendel). Omgekeerd wordt circa zes op de tien banen van werknemers in Nijmegen vervuld door mensen die niet in Nijmegen wonen. Het gaat in 2020 om circa 60.800 personen. Onder hen vooral veel mensen die in de gemeenten direct rond Nijmegen wonen (37% van de inkomende pendel), maar ook veel die in de rest van Gelderland of Noord-Brabant wonen. De binnenkomende pendel (60.800) is dus groter dan de uitgaande pendel (42.200). Nijmegen is de werkstad binnen de eigen regio, evenals een hooggewaardeerde woonstad die als uitvalsbasis naar werk elders in Nederland dient.