Programma's

Economie en Toerisme

Conjunctuur en ondernemerschap

De Nijmeegse stadseconomie is traditioneel als geheel niet bijzonder conjunctuurgevoelig, maar de "marktsector" daarbinnen juist wel. Bij de aanvang van de corona-crisis in 2020 krijgt het ondernemersvertrouwen een ongekende dreun. Daarna volgt een herstel, met een terugval bij de tweede lockdown. Het aantal ondernemingen in Nijmegen is in 10 jaar zeer sterk gegroeid. Daaronder zijn veel ZZP-ers, waarvoor het ondernemerschap lang niet altijd een vetpot is. In 2020 en 2021 moesten velen ook beroep doen op de corona-steunregelingen.

Corona hakt erin: vertrouwen gekelderd, bijna hersteld maar toch weer terugvallen

Voorheen kon ook voor Nijmegen apart een conjunctuurbeeld worden gegeven onder lokale ondernemers. Het beeld dat daaruit naar voren kwam was dat door de grote non-profitsector de Nijmeegse stadseconomie als geheel relatief weinig conjunctuurgevoelig was. Bínnen de profitsector was dat beeld net andersom: indicatoren als omzet- en exportprestatie van de marktsector in deze stad en regio lieten traditioneel juist wat grotere schommelingen zien dan in Nederland als geheel.
Vanaf 2014 kan het slechts tot op regionaal niveau (Regio Arnhem-Nijmegen) in beeld worden gebracht. Daarbij is te zien dat de regio het landelijke beeld volgt: stijgende indicatoren tot aan 2018 en een geleidelijke afvlakking in 2018 richting een lichte daling daarna. De verwachtingen over het economisch klimaat in de daaropvolgende drie maanden laten in het tweede kwartaal van 2020 door corona een ongekende terugval zien, zelfs nog scherper dan in 2008, bij de kredietcrisis. In het derde kwartaal volgt weer een herstel tot bijna evenveel positieve als negatieve verwachtingen. Daarna volgt de dompers van de tweede en derde lockdown.  Wel dempt de reactie daarop met het verloop van de tijd (het went, min of meer). Regionaal verschilt het sentiment nauwelijks van landelijk. Het is hooguit iets grilliger door de kleinere steekproef in de regio ten opzicht van het land.  

Figuur: Uitkomsten Conjunctuurenquête Nederland (COEN) regionaal (gebied Arnhem-Nijmegen)  en Nederland (Bron: CBS.

Grote groei ondernemerschap

Het aantal Nijmeegse ingeschrevenen in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel is de afgelopen jaren enorm gestegen en ligt begin 2022 inmiddels bijna op 22.000. Dat is een toename van 59% in de laatste tien jaar.  Daarbij speelt sterk mee dat in 2010 de inschrijvingsplicht is uitgebreid (o.m. vrije beroepen, non-profitdiensten) en in 2013 de jaarlijkse bijdrage voor bestaande inschrijvingen is afgeschaft. Ondanks deze administratieve invloeden blijft het beeld over van een forse groei van het ondernemerschap onder de Nijmeegse bevolking. De circa 2.700 starts en oprichtingen in 2021 komen neer op ongeveer tien per werkdag. In 2020 verandert het speelveld door corona. Het aantal starters neemt over heel 2020 nog zelfs iets toe, maar duidelijk minder dan voorheen. Het aantal stoppers neemt wel duidelijk toe in 2020 (+19%), overigens zonder een stijging van het aantal faillietverklaringen, dat ligt zelf een fractie lager dan in 2019. Niettemin vlakt de netto aanwas van het aantal inschrijvingen wel wat af.

Vaak gaat het om ZZP-ers. Het percentage ZZP-ers ten opzichte van het werknemersbanen ligt in Nijmegen (8,2%) wat hoger dan in de benchmarksteden (7,0%). De ZZP-ers in Nijmegen hebben in 2019 een gemiddeld inkomen van bijna 40.000 euro, vrijwel gelijk aan de kennissteden gemiddeld. Het percentage ZZP-er met een laag inkomen (tot 15.000 euro per jaar) is in Nijmegen met ruim 5% vrij klein. 1,2% had in 2018 een grote schuld. Ook hier geldt weer dat het beeld in lijn is  met de vergelijkingssteden (bron: waar staat je gemeente/CBS).
Veel ZZP-ers hebben door de corona-pandemie gebruik moeten maken de  TOZO-regelingen (TOZO-1 bijvoorbeeld 3300 van de 8400 ZZP-ers) . Welke effecten de coronacrisis op inkomens en schulden van ZZP-ers hebben (gehad), is uit de statistieken nog niet af te lezen.

Figuur: Nijmeegse ingeschrevenen in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (exclusief zakelijk beheer, linkeras) en startende ondernemingen /oprichtingen (rechteras). Bron: Kamer van Koophandel.

Deze pagina is gebouwd op 07/14/2022 17:06:38 met de export van 07/14/2022 16:46:55